Als bloemen bij het graf - Assen II

29 oktober 2020

 

De stèle op het graf van Jannes Smit (1901- 1922) op de Zuiderbegraafplaats ademt een diep en innig beleefd geloof. Onder het gekroonde kruis zijn de onderstreepte woorden ‘God is liefde’ aangebracht. De grafsteen is voorzien van een grafdicht:

Roem wereld uw schatten
Gij kunt niet bevatten
Hoe rijk ik wel ben
‘k Heb alles verloren
Mijn Jezus verkoren
Wiens eigen ik ben
               Jannes

Grafmonument Jannes op de Zuiderbegraafplaats in AssenHet is een couplet uit het stichtelijk gedicht ‘De rijke Bedelaar’ van Hieronymus van Alphen. Zijn vader zal de woorden van dit couplet, als door Jannes uitgesproken, op de steen hebben laten plaatsen. Zijn moeder was in 1915 al overleden, nog maar 38 jaar oud. De laatste twee oorspronkelijke regels:

‘Maar Jezus verkoren
Wiens rijkdom ik ken’

zijn gewijzigd in de woorden

‘Mijn Jezus verkoren
Wiens eigen ik ben’.

Hierdoor en door zijn naam onder het gedicht is het heel persoonlijk geworden. Was vader Jan Smit afkomstig uit Assen, moeder Grietje Oosterveld kwam uit Beerta (Gr.). Jannes, geboren op 8 mei 1901 te Winschoten, was het vierde kind van het echtpaar. De tweeling Jannes en Ebelke, die in 1899 werden geboren, hebben slechts een aantal maanden geleefd. Zoals wel vaker gebeurde, kreeg een volgend kind de naam van een eerder overleden kind.

Jannes was kantoorbediende lezen we in de overlijdensakte. In de verschillende akten werd bij vader Jan Smit als beroep opgegeven: letterzetter. Was hij in Winschoten letterzetter geweest bij de Winschoter Courant en toen ze in Assen kwamen wonen bij de Provinciale Drentsche en Asser Courant of gewoon bij een drukkerij? Wat de bewerking van de stèle betreft, mogen we zeker vaststellen dat Jan Smit als letterzetter hier de hand in heeft gehad. Kijken we inhoudelijk naar de symboliek en het gedicht, dan zou het wel eens zo kunnen zijn, dat het gezin deel uitmaakte van de gemeenschap van het Leger des Heils. We zien bij overlijdensberichten uit die kring vaak het kruis omgeven door een kroon met de tekst Bevorderd tot Heerlijkheid. Is op de stèle van Jannes het gekroonde kruis een variant daarop? Het grafdicht, weliswaar een bewerking van een gedicht van Hiëronymus van Alphen, heeft een sterk getuigend karakter. Getuigen neemt bij het Leger des Heils een belangrijke plaats in. Het is voorstelbaar dat het echtpaar Smit zich niet heeft thuis gevoeld in de kerkelijke gemeenschappen van Beerta, Winschoten en Assen en zich daarom had aangesloten bij een korps van het Leger des Heils. Zowel Winschoten als Assen had een korps van het Leger des Heils.

Aangepast: 04 mei 2021

Nieuw op de website