Doezum - De Nederlandsche Politie - Aan Hare Kameraden

24 juli 2003

 

Een tragedie te Doezum

 

Plaquette in het gemeentehuis van GrootegastIn het gemeentehuis van Grootegast (Gr.) herinnert een plaquette aan de gebeurtenissen van 18 januari 1929. Twee gemeenteveldwachters en twee rijksveldwachters lieten daarbij het leven. De zaak kreeg destijds landelijke bekendheid.

De strenge winter, het vroor in januari 1929 zo'n 18 graden, en het moeten leven van een uitkering van zeven gulden per week brachten Hendrik Wobbes tot diefstal. Er bleef van die zeven gulden, na aftrek van de vaste lasten, niet veel over om in leven te kunnen blijven. Daarbij was Wobbes ook nog aan de drank. Hoezeer het gezin van Wobbes de rijksveldwachter Hoving ook aan het hart ging, hij kreeg de opdracht Wobbes te arresteren. Wobbes werd veroordeeld tot 14 maanden "Veenhuizen" en het gezin bleef achter onder zeer moeilijke omstandigheden. Voor Wobbes' vrouw Aaltje van der Tuin restte een mogelijkheid: de kinderen aan hun lot over te laten. Zij zouden dan wel door de gemeenschap worden opgevangen. Dat gebeurde dan ook.

Aaltje zelf nam intrek bij een vriend van haar man, IJe Wijkstra, voor wie ze meer dan vriendschap was gaan voelen. Wijkstra was los arbeider, kon goed timmeren en klompen maken. Stropen deed hij ook en van het gezag moest hij niets hebben. Hij speelde trekharmonica en verzamelde wapens. Hij moet geïnteresseerd geweest zijn in occultisme en spiritisme, las daarnaast werken van de filosofen Hegel en Nietzsche. Er wordt verteld dat hij zelf ook een boek geschreven had, maar het manuscript is nooit boven tafel gekomen.

De rijksveldwachters Hermannus H.Hoving en Jan Werkman werden begraven op de begraafplaats Esserveld te Groningen.Toen de gemeenteveldwachter Van der Molen moest meedelen, dat Aaltje in Groningen voor de rechter-commissaris zou moeten verschijnen om zich daar te verantwoorden voor haar "ontaard moederschap", vond hij Wijkstra op zijn pad. In niet mis te verstane bewoordingen maakte Wijkstra duidelijk, dat ze dat in Groningen wel konden vergeten, hoeveel politiemensen men ook zou inzetten. Uiteindelijk werden vier politiemensen aangewezen om de klus te klaren. Het werden Hermannus H. Hoving, Aldert Meijer, Mient van der Molen en Jan Werkman.

Vroeg in de morgen op achttien januari 1929 trokken zij naar de woning van IJe Wijkstra aan de Rottelaan (tegenwoordig Polmalaan) onder Doezum om Aaltje van der Tuin op te halen. Wat er zich toen afspeelde is nooit helemaal duidelijk geworden. Wie schoot er als eerste? In elk geval schoot Wijkstra de vier veldwachters dood en sneed ze de keel door. Na zijn huis in brand te hebben gestoken, Het graf van de chef-gemeenteveldwachter Mient van der Molenbegaf hij zich op de fiets naar Tolbert om zich door een dokter te laten behandelen. Hijzelf was ook gewond geraakt. Deze was er niet en daarom liet hij zich per taxi vervoeren naar een ziekenhuis in Groningen om zich daar te laten behandelen. Toen men hem in het Rooms-katholieke ziekenhuis niet wilde helpen, ging hij door naar het Academisch ziekenhuis. Onderweg werd hij gearresteerd, de politie was inmiddels gealarmeerd. De rechtbank in Groningen heeft Wijkstra tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld. In hoger beroep werd dat twintig jaar. Na een vergeefse suïcidepoging overleed hij in 1941 op 46-jarige leeftijd in de Rijkskrankzinnigeninrichting in Woensel aan de gevolgen van tbc. Aaltje van der Tuin belandde uiteindelijk in de Vrouwengevangenis van Rotterdam.

Graf gemeenteveldwachter Aldert MeijerDe rijksveldwachters Hermannus H.Hoving en Jan Werkman werden begraven op de begraafplaats Esserveld te Groningen. Het graf van de chef-gemeenteveldwachter Mient van der Molen bevindt zich op het kerkhof van Grootegast.

De gemeenteveldwachter Aldert Meijer heeft zijn laatste rustplaats gevonden op het kerkhof van Opende. 

 

Literatuur

  • Nieuwe Groninger Encyclopedie, REGIO-Projekt; Groningen (1999)
  • Cor Rodenburg: Wijkstra speelde muziek voor Aaltjes kroost in: DvhN 27-01-2003

 

 

 

 

 

 

 

 

Aangepast: 22 maart 2021

Nieuw op de website


Kollum – Protestants kerkhof

16 maart 2024
~Fryslân

Jacobs, Aletta

07 maart 2024
~Maatschappij

Als bloemen bij het graf - Rolde

07 maart 2024
~Als bloemen bij het graf

Lobith - Katholieke kerkhof

12 februari 2024
~Gelderland