Het dorp Sint Maartensbrug ligt in een rustige polder die vandaag de dag weinig meer van de eeuwenoude dynamiek ter plekke verraad. Eeuwenlang bood een duinenrij bescherming voor het erachter liggende hoogveen waar bewoning en landbouw mogelijk waren. Dat veranderde tussen de twaalfde en veertiende eeuw, toen door stormvloeden de relatief kleine openingen in de duinenrij sterk werden verbreed. Tussen Petten en Callantsoog ontstond een zeegat dat bekend kwam te staan als de Zijpe. Grote delen land kwamen onder water te staan en veroorzaakten schade aan de dijken die onder meer Alkmaar beschermden. In de zestiende eeuw werden maatregelen genomen, maar de eerste pogingen tot bedijking van de Zijpe mislukten.
Verschillende kloosters in de grensstreek danken hun ontstaan aan de strijd die in het prille Duitse Rijk gevoerd werd tegen de katholieke kerk. In 1871 was dat rijk ontstaan met als staatshoofd keizer Wilhelm I en als rijkskanselier Otto von Bismarck. Die laatste had veel wantrouwen tegen de katholieken en van 1872 tot 1879 nam hij talloze maatregelen om de macht van de katholieke kerk in te perken. Een daarvan was het opheffen van de kloosterorden in 1875.
Soestbergen, de oudste gemeentelijke begraafplaats van Utrecht, is een bron van vele grote en kleine verhalen. In de negentiende eeuw was het de belangrijkste begraafplaats van de stad Utrecht. Aangelegd door de befaamde landschapsarchitect Jan David Zocher jr. kent de begraafplaats met haar verschillende uitbreidingen vele verborgen hoekjes. Gedurende elk seizoen openbaart de begraafplaats zich op een andere wijze, waarbij in de lente en zomer graven worden omsloten door het groen en ze in het najaar en de winter weer zichtbaar worden.
De geschiedenis van begraafplaats De Bieberg start in Ginneken, een zelfstandig dorp zo’n twee kilometer ten zuiden van Breda. Daar begroeven de inwoners hun doden eeuwenlang op het kerkhof bij de oorspronkelijk katholieke Laurentiuskerk. De locatie daar is al zeker vanaf begin veertiende eeuw in gebruik. In 1648 kwam de kerk in handen van de hervormden, maar op het kerkhof werden ook andere gezindten begraven.
De funeraire geschiedenis van Doetinchem start met de stichting van de kerk die in de negende eeuw voor het eerst werd genoemd. Of er in de eeuwen daarvoor begraafplaatsen, urnenvelden of grafheuvels in de omgeving zijn aangelegd, is weinig over bekend. Er woonden al vroeg mensen in de omgeving die we nu gemeente Doetinchem noemen, maar die vertrokken telkens na verloop van tijd. Vanaf ongeveer 1200 is meer bekend. Toen werd een aanvang gemaakt met de bouw van de voorloper van de huidige kerk. We weten dat er in die tijd in Doetinchem ook nog een kapel bestond, gelegen bij een gasthuis. Dat bij beide gebouwen begraven werd, is aannemelijk.
De funeraire geschiedenis van Doetinchem start met de stichting van de kerk die in de negende eeuw voor het eerst werd genoemd. Of er in de eeuwen daarvoor begraafplaatsen, urnenvelden of grafheuvels in de omgeving zijn aangelegd, is weinig over bekend. Er woonden al vroeg mensen in de omgeving die we nu gemeente Doetinchem noemen, maar die vertrokken telkens na verloop van tijd. Vanaf ongeveer 1200 is meer bekend. Toen werd een aanvang gemaakt met de bouw van de voorloper van de huidige kerk. We weten dat er in die tijd in Doetinchem ook nog een kapel bestond, gelegen bij een gasthuis. Dat bij beide gebouwen begraven werd, is aannemelijk.
* Zwolle 10 november 1789 – † Joure 17 juli 1872
Op nagenoeg alle begraafplaatsen, waar dan ook, vindt je de eenvoudige grafmonumenten van gewone mensen met bijzondere verhalen. Het gaat meestal om onopvallende grafmonumenten waardoor de verhalen ook verborgen blijven. Dan zijn er ook grafmonumenten met teksten, symbolen of tekens die wel vragen opwerpen. Zoals op Westermeer, de gemeentelijke begraafplaats van Joure, waar een eenvoudige zerk ligt met daarop drie medailles afgebeeld.
Centraal in de Zeeuwse vesting Terneuzen stond een kleine hervormde kerk met daarvoor een kerkhof. Terneuzen kent als stad een lange geschiedenis die vergelijkbaar is met de steden Biervliet en Axel. In 1325 werd ‘Neuzen’ of ‘Nose’ voor het eerst genoemd. In 1339 werd er de kerk gebouwd waar de meeste inwoners een laatste rustplaats vonden. In de Tachtigjarige oorlog zou het belang van Terneuzen aanzienlijk toenemen.
Het Drentse Grolloo kent een lange geschiedenis, maar bleef altijd klein en bescheiden. Kerkelijk viel het dorp onder Rolde. Pas in 1853 kwam in Grolloo een zelfstandige hervormde gemeente tot stand. Daarop werd meteen aangevangen met de bouw van een kerk en pastorie. Het initiatief en de geldelijke bijdragen kwamen van de 47 hervormde gezinnen die Grolloo en Schoonloo indertijd telde. De eerste dienst werd gehouden op 8 januari 1854.
De terreinen waarop psychiatrische instellingen gevestigd waren, veranderden vanaf het laatste kwart van de vorige eeuw ingrijpend. Het werden zorgparken, soms in combinatie met particuliere woningbouw, of werden totaal verlaten. Hiermee verdwenen ook de daarop gelegen begraafplaatsen. Ze werden geruimd of verpauperden tot desolate dodenakkers. Met het verdwijnen van zulke begraafplaatsen verdwijnt ook de herinnering aan mensen die er in het verborgene leefden en daarmee cultuurhistorisch erfgoed.