De kerk van Hall dateert uit de veertiende eeuw en is gebouwd in laat-gotische stijl. In het midden van de zestiende eeuw werd de kerk uitgebreid met een zijbeuk aan de noordzijde. Het is niet de eerste kerk van Hall: onder de vloer bevinden zich fundamenten van een vroegere Romaanse kerk uit de elfde eeuw. De kerk is gewijd aan Ludgerus, de eerste bisschop van Munster, die in de omgeving van Hall het evangelie predikte.
Veel van de geschiedenis van de Hallse kerk is onzeker. Voor het jaar 1650 heeft namelijk een grote brand het dorp getroffen, waarbij ook de pastorie met de daarin aanwezige archieven in de vlammen opging. Wel staat vast dat de kerk na de Reformatie door de Marke werd bestuurd. Tot aan 1811, toen moest als gevolg van het Koninklijk Besluit van 2 augustus 1808 de kerk en kerkgoederen overgedragen worden aan de Hervormde Gemeente.
Bij binnenkomst vallen direct de geschilderde gewelven op. Deze schilderingen dateren uit 1515 en stellen in het midden de vier evangelisten met hun symbolen voor. Daaromheen toortsvormige bloemtakken met levensechte vogelfiguren. De oudste schilderingen bevinden zich in de muren van het koor tussen de ramen. Deze fresco's geven van links naar rechts te zien: een afbeelding van Ludgerus met staf en mijter; een gelaatloze gestalte die een wereldbol vasthoudt; de Heer der wereld; een madonna met kind. Het meubilair in de kerk - halfronde oplopende banken, geschaard rond de kansel - is van 1844 en komt als zodanig alleen in Gelderland voor.
Grafzerken
In het koor liggen vier grafzerken. Twee zandstenen zerken van priesters van voor de Reformatie: één is van pastoor Johannes van Lennep uit 1523, de andere steen is bijna onleesbaar en vermeldt voor het overige dat er in 1820 onder deze zerk nog een priester uit Brummen (V.d. Boogaerd) begraven ligt. De twee hardstenen zerken dateren uit de tijden van de Reformatie. De ene vermeldt de namen van de predikant Wilhelmus Aa van Adena, zijn huisvrouw Clara Scoonmans van Muhlhausen en hun zoon (Henricus?) van Adena. De andere zerk is van de familie ds. Van der Hoeven en Verwey Stolberg.
Bij de restauratie van de kerk in 1981 vond men een holle plaats in het koor. Deze ingegraven kuil was gevuld met zand en enige schedels.
Grafkelder aan de zuidzijde van de kerk.
Het kerkhof
Aan de zuidzijde van kerk ligt het oude kerkhof. Hier liggen nog een aantal zerken. De meesten daarvan dateren uit de achtiende en negentiende eeuw en behoren toe aan enkele vooraanstaande families. Ook ligt er een zerk van een schoolmeester. De meeste zerken zijn echter verdwenen (wellicht onder het gras). Aan de zuidzijde van de kerk bevindt zich tegen de kerk een grafkelder.
Ds. van Doorn
Op 19 Mei 1842 overleed op slechts 32-jarige leeftijd dominee Paulus Willem van Doorn. Hall was zijn eerste gemeente en hij had er acht jaar op de kansel gestaan. De laatste anderhalf jaar van zijn leven werd hij gekweld door een keelonsteking, waaraan hij uiteindelijk zou overlijden. Van Doorn werd begraven op het kerkhof van Hall. Hij liet een vrouw en vijf kinderen achter, de jongste slechts enkele weken oud.
Gedenksteen voor Ds. Van Doorn (foto Leon Bok).
Voor de kerk werd in 2001 op initiatief van de gemeente Brummen een monument geplaatst ter herdenking van een van zijn zoons, namelijk Cornelis Johannes, die in Japan grote bekendheid geniet als waterbouwkundige. Het monument bestaat uit een opstelling van natuursteen in een kleine vijver waaruit steeds water tegen het monument aan spuit. Op het kerkhof werd een eenvoudige gedenksteen voor de vader van Van Doorn geplaatst. Het oorspronkelijke grafmonument was al verdwenen. In Hall is ook een straat vernoemd naar Cornelis van Doorn, die zelf begraven ligt op De Nieuwe Ooster in Amsterdam.
Literatuur
- De kerk van Hall, Uitgave Hervormde Kerk van Hall en Voorstonden
- J.H. Dumans, Nagelatene leerredenen van P.W. van Doorn
