Skip to main content

Linthorst Homan, Johannes (Hans)

18 juli 2002

 

* Assen 17 februari 1903 – † Rome 6 november 1986

 

Graven Linthorst HomanDe familie Linthorst Homan behoorde tot de eigenerfden in noord-Drenthe. Door het huwelijk van Mr. Johannes L. Linthorst Homan met Ida Elisabeth Catharina Kymell kwam het huis Overcinge bij Havelte, dat de uitstraling had van een Havezathe, in bezit van de familie Linthorst Homan. Overcinge kende weliswaar geen adellijke bewoners, maar was een heel oud leen. We komen dit leen al tegen in archieven van 1313 als leen van het Huis Putten bij Elburg.

Bij de ingang van de kerk liggen een aantal met hun echtgenotes begraven. Dr. J. Linthorst Homan (1903 - 1986) was Commissaris van de Koningin in Groningen van 1937 tot 1941, in welk jaar hij door de Duitse bezetter ontslagen werd. Gevoel voor gemeenschapszin bracht hem tijdens zijn ambtsuitoefening tot het instellen van de Groninger Dagen en De Groninger Gemeenschap, met de bedoeling verschillende groeperingen bij elkaar te brengen en saamhorigheid te versterken.

In 1940 richtte hij met Einthoven en De Quay de Nederlandse Unie op. Voor velen was daarmee het oordeel over Linthorst Homan geveld, men zie Dr. L. de Jong: Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Het proefschrift van Wichert ten Have levert echter een mildere kijk op Linthorst Homan op, zoals blijkt uit een bespreking van dit proefschrift door Gerard Mulder:

'Na de oorlog heeft Linthorst Homan zich zo vaak publiekelijk voor zijn misstappen in het stof gewenteld dat het bijna pijnlijk werd. Het heeft hem noch zijn twee maten ook maar iets opgeleverd, geen begrip en geen vergeving. Dat hij mét Einthoven en De Quay in De Unie voor de joodse bevolking opkwam toen vrijwel alle andere Nederlandse politici allang hun mond hielden, heeft geen milligram gewicht in de schaal gelegd in zijn voordeel. Maar hoe pro-Duits was Linthorst Homan nu werkelijk? Ten eerste valt dan op dat Linthorst Homan meer een pragmatische doener dan een denker was. Net als zo veel anderen achtte hij het in 1940 waarschijnlijk dat het Derde Rijk in Europa nog jarenlang zou heersen. Later was hij bang voor een tweede 'Versailles': een voor de Duitsers dusdanig vernederend vredesverdrag dat het de kiem voor een nieuwe aanvalsoorlog zou leggen. Hoe groot is het belang van de Unie nu feitelijk geweest? Behalve het gevoel van eigenwaarde dat de beweging een groot aantal Nederlanders heeft verschaft, noemt Ten Have terecht het desillusionerend effect van haar massaliteit en haar enthousiasme op de Duitse autoriteiten. Vergeleken met de Nederlandse Unie bleef de ware bondgenoot van de bezetter, de NSB, een meelijwekkende dwerg. De Unie ontnam de nazi's de hoop dat Nederland zichzelf wel zou nazificeren, en dat heeft er mede toe geleid dat de NSB nooit de machtspositie heeft gekregen die ze van de Duitsers verwachtte.'


Na WOII werd Linthorst Homan, tengevolge van genoemde geschiedenis, niet in zijn ambt als Commissaris der Koningin hersteld, maar is niettemin in Europees verband van grote betekenis geworden en het kan worden gesteld dat hij mede de grondlegger is geweest van de Europese Gemeenschap. Hij heeft in dat kader diverse hoge posten bekleed en overleed in 1986 in Rome, waar hij zich sinds 1971 had gevestigd. Overcinge, eigendom geworden van Dr. J. Linthorst Homan, werd in WOII door de Duitsers gevorderd en gebruikt. Na WOII droeg Linthorst Homan het Huis over aan de Stichting Volkshogeschool Overcinge. Thans is het een vormingscentrum.

Verder liggen er begraven: Mr. J.L. Linthorst Homan (1844 - 1926). Hij was Commissaris van de Koningin in Drenthe van 1904 tot 1917; Mr. J.T. Linthorst Homan (1873 - 1932). Zoon van Mr. J.L. Linthorst Homan, die hem opvolgde als Commissaris van de Koningin in Drenthe van 1917 tot 1931. Twee zoons van Mr. J.T. Linthorst Homan werden eveneens Commissaris van de Koningin, namelijk bovengenoemde dr. J. Linthorst Homan van Groningen en Mr. H.P. Linthorst Homan van Friesland; Mr. J. Linthorst Homan (1903 - 1986); Mr. H.P. Linthorst Homan (1905 - 1989). Hij was Commissaris van de Koningin in Friesland van 1945 tot 1970. 

 

Literatuur

  • 'Groninger Borgen en Drentse Havezathen', Herma Kamphuis; Zutphen (1995)
  • 'Nieuwe Groninger Encyclopedie'; REGIO-Projekt Uitgevers, Groningen (1999)
  • 'Het Koninkrijk der Nederlanden in WOII', Dr. L. de Jong; Staatsuitgeverij (1972)
  • NRC Webpagina's 19 november 1999
  • Jaarboek van de Maatschappij van Ned. Letterkunde 1986-1987

 

Header: Pot, Harry, Nationaal Archief / Anefo.  Zilveren broodmand voor dr. J. Linthorst Homan in Hotel De Witte Brug in Den Haag , hier samen met zijn vrouw. (1 april 1963)

 

Aangepast: 11 april 2021

Nieuw op de website


Kollum – Protestants kerkhof

16 maart 2024
~Fryslân

Jacobs, Aletta

07 maart 2024
~Maatschappij

Als bloemen bij het graf - Rolde

07 maart 2024
~Als bloemen bij het graf

Lobith - Katholieke kerkhof

12 februari 2024
~Gelderland