De overwinnaar: eik (Quercus)

15 december 2013

 
Het is fascinerend om te zien dat de mensheid en bomen al eeuwenlang een bijzondere relatie hebben. Bij gebeurtenissen als geboorte, dood, jubilea en dergelijke  zijn bomen bij uitstek het levende monument dat als “eikpunt” wordt gebruikt om dat moment te markeren. Ook in veel religies spelen bomen een symbolische rol. In de eerste plaats vaak als verbinding tussen hemel en aarde en de onderwereld, maar ook vaak als woonplaats van de goden. Sinds mensenheugenis is de eik in veel culturen een symbolische boom. De eik staat onder meer symbool voor onvergankelijkheid, bescherming, eeuwig leven, onsterfelijkheid, levenskracht, vruchtbaarheid, onverzettelijke kracht, standvastigheid, wijsheid, liefde en veiligheid. Eikenloof wordt vaak gebruikt om te wijzen op onsterfelijkheid en het eeuwige leven. Dit komt alles door het onverwoestbaar geachte hout van de eik. Overwinnaars kregen vroeger als teken van roem en onvergankelijke eer een krans van eikenblad.
 
Op de gemeentelijke begraafplaats van Den Burg op Texel staat wel een heel bijzondere eik: een metalen levensboom in de vorm van een stomp van een eik, gemaakt van brons, met enkele nieuwe blaadjes aan jonge twijgjes. De ‘boom’ heeft een flinke klap gehad, is op sterven na dood maar vindt toch de kracht om opnieuw uit te lopen. Rondom zijn in reliëf afbeeldingen van oorlog en vrede opgenomen, waaronder een vastgebonden vrouwenfiguur met twee opgestoken zwaarden in haar handen met daartussen de tekst:
 
 “Aan onze omgekomen Nederlandse broeders en zusters, USSR Georgië”.
 
Het kunstwerk herinnert aan de opstand van de Georgiërs in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Begin april 1945 kwamen achthonderd Georgiërs, veelal door de Duitsers krijgsgevangen genomen Sovjet-soldaten die in dienst van de Wehrmacht waren getreden, in opstand tegen de Duitsers. Die voerden echter massaal troepen aan en slechts 228 Georgiërs overleefden de opstand. Aan Duitse zijde vielen meer dan vierhonderd slachtoffers en ook onder de Texelse burgerbevolking vielen meer dan honderd doden. Op 4 mei 1975 werd bij de ingang van de begraafplaats in Den Burg het kunstwerk onthuld. Het was een geschenk van de overlevenden aan de bevolking van Texel voor hun moed. Het ontwerp is van Georgi Otchiauri, Tia Draparidze en Zurab Sakvarelidze.
Aangepast: 15 december 2013

Nieuw op de website