De dood in beeld - Staverden

28 november 2010

 

'Graf van Lenora overl. 1353 i.h. klooster te Staveren, gelegen o.h. heuveltje in den tuin v.h. kasteel te Staveren'Kasteel Staverden is één van de vele kastelen geweest van de graven, later hertogen van Gelre. Ze woonden er niet zelf, maar verbleven er slechts sporadisch. Het kasteel en de daarbij behorende goederen werden geleend aan een leenman.

Het verhaal gaat dat het ’s nachts spookt rond het kasteel. Na twaalven doolt de ‘Zwarte vrouwe van Staverden’ rond en men kan haar horen huilen. Wie zich op dat tijdstip in de kasteeltuin begeeft, zou het wellicht niet meer kunnen navertellen…

Wie is de ronddolende vrouw? In de Staverdense Beek ligt op een klein eilandje een aanwijzing in de vorm van een gedenksteen dat het opschrift ‘Leonora 1353’ draagt.

De jonge Leonora, ook bekend als Eleonora of Lenora, was verliefd op Herman. Haar ouders echter zagen haar liever trouwen met Zweder van Wisch. Leonora haatte hem, maar op het sterfbed van haar moeder moest ze beloven met Zweder te trouwen. Leonora wist de bruiloft uit te stellen door te vluchten naar Kasteel Wildeborch bij Vorden. Maar niet lang daarna werd het kasteel belegerd door Diebald, een helper van Zweder. Net toen Leonora dacht dat ze aan zijn grillen was overgeleverd, werd ze gered door haar geliefde Herman. Ze trouwden en bleven samen op de Wildeborch wonen. Korte tijd later ging Herman op jacht, maar hij werd overvallen door Zweder en door hem met een speer gedood. Zweder eiste het kasteel en Leonora op. Nog dezelfde dag werd Herman begraven. Leonora, met gebroken hart, vluchtte op de terugweg van de begrafenis en zwierf enkele dagen over de Veluwe alvorens bij haar stiefmoeder op Staverden aan te kloppen. Deze nam haar liefdevol op, maar Leonora kwijnde weg en stierf een vroege dood. Ze werd begraven onder de bomen achter het slot. Een legende was geboren. Een legende met overigens verschillende varianten, zoals wel blijkt uit het bijschrift van de getoonde prentbriefkaart: 'overl. 1353 i.h. klooster te Staveren, gelegen o.h. heuveltje in den tuin v.h. kasteel te Staveren'.

De architect Johann Georg Michaël bracht ten tijde van het eigendom van de Van Haersoltes, in ieder geval vóór 1792, in de directe omgeving van het huis veranderingen aan in de toen veel voorkomende landschapsstijl. Veel oude lanen liet hij in stand, maar Michaël legde daartussen slingerende paden aan. Mogelijk was hij het die het eiland (ofwel 'Leonorapol') in de Staverdense Beek liet aanleggen. Het stamt in ieder geval uit die periode. Op het eilandje, slechts een tiental vierkante meters in omvang, werd ter herinnering aan het liefdesdrama een gedenksteen geplaatst.

 

Aangepast: 16 juni 2020

Nieuw op de website