Skip to main content

Symboliek

Symboliek

Glossaries

Term Definition
Korenaren

Met koren wordt over het algemeen het graan bedoeld dat voor voedsel wordt verbouwd, meestal tarwe, rogge of gerst. Met de halm van het graan wordt de korenaar, met de bloeiwijze aren, aangeduid.
Al in een ver verleden was koren een symbool van de hoop op een leven na de dood.

Kroon met kruis op palmtakken

Symbool van de koninklijke waardigheid van Christus. De palmtakken zijn een verwijzing naar de intocht in Jeruzalem

Kruis

Voordat het kruis een christelijk symbool werd, was het al een universeel teken van verzoening, de synthese tussen hemel en aarde en de vier windrichtingen. Als christelijk symbool wordt het in verschillende vormen aangetroffen.

Synonyms - Crucifix
Lam

Het offerdier in de godsdiensten van het oude Nabije Oosten en door de vroege christenen overgenomen als het symbool van de zich opofferende Christus.

Lauwerkrans

Een lauwerkrans van laurierbladeren is door de groene bladeren een symbool van eeuwig leven, eeuwige vriendschap, overwinning, roem en eerbetoon. De oudste betekenis van laurier is die van reinheid (Apollo). Een schedel met een lauwerkrans symboliseert de heerschappij van de dood over de levenden (zie ook eikenblad).

Leeuw

In de middeleeuwen was de leeuw een symbool van de Opstanding, omdat volgens de bestiaria (middeleeuwse beschrijvingen van dieren, gebaseerd op geschriften uit de oudheid) de welpen na hun geboorte drie dagen dood lagen, totdat hun vader hen tot leven bracht door ze in het gezicht te ademen.

Lelie

Symbool van zuiverheid en reinheid. vooral verbonden met Maria en maagdelijke heiligen. De aartsengel Gabriël, die de geboorte van Jezus aankondigde aan Maria, wordt meestal afgebeeld met een lelie. Als funerair symbool treft men de witte lelie aan - soms geknakt - op kindergraven of graven van jonge meisjes. In de volkssymboliek is de lelie ook symbool van de 'bleke' dood. Daarnaast is de lelie ook symbool van christelijke barmhartigheid.

Lelietje van Dalen

Symbool van Christus als brenger van het heil en het evangelie.

Luther roos

Luther Roos De Luther roos is een wereldwijd bekend symbool van het lutheranisme en Luthers reformatie. De eerste bekende versie van de roos werd in zwart-wit getekend door Martin Luther op zijn geschriften. Later begonnen drukkers kleuren te gebruiken op de geschriften van Luther, waardoor de roos een diepere betekenis kreeg. Zoals Luther zelf beschreef: het zwarte kruis staat in een hart, midden in een witte roos op een blauw veld, omringd door een gouden band.

Het zwarte kruis symboliseert de pijn en vernedering van Christus. Het is geplaatst in een natuurlijk gekleurd hart om te tonen dat alles wat uit een gelovig hart komt, gerechtvaardigd is (Romeinen 10:10). De witte kleur van de roos werd gekozen omdat dit de kleur van engelen en geestelijke machten is (vgl. Mattheüs 28:3; Johannes 20:12). Het blauwe veld symboliseert de hemelse toekomst, die begint met een blije geest en een sterk geloof. De gouden band staat voor de eeuwige zaligheid in de hemel en is gouden omdat goud het meest kostbare materiaal is.

In funerair erfgoed wordt de Luther roos of het Luther zegel met name gezien op lutherse begraafplaatsen en grafstenen van lutheranen, maar meestal zonder de kleurnuances. Het dient daar als symbool van het geloof van de overledene.

Memento mori

Memento mori is een Latijnse zin die traditioneel wordt vertaald als Gedenk te sterven of Denk eraan te moeten sterven.

Synonyms - M.M.
Menorah

Symbool voor de goddelijke aanwezigheid. De zeven armen staan voor de zeven scheppingsdagen.

Synonyms - Zevenarmige kandelaar
Mesje en klem

Attributen van een moheelDe moheel voert het ritueel van de besnijdenis uit als de mannelijke baby acht dagen oud is en de rite symboliseert de opname in het verbond dat Abraham met God heeft gesloten.

Bij de besnijdenis wordt door de moheel een deel van de voorhuid verwijderd met speciaal gereedschap. De voorhuid wordt met een besnijdenisklem of -ring gefixeerd, de ingreep zelf wordt met een besnijdenismes gedaan.

In het verleden werden deze instrumenten, samen met een pipet en een bekertje in een etui of doos bewaard. In de meeste gevallen ziet men enkel het mesje met een klem afgebeeld, maar in enkele gevallen staan er meerdere attributen op de grafsteen van een moheel. 

Synonyms - besnijdenismes, mohel,moheel,besnijdenisklem,besnijdenisring
Miskelk

Het traditioneel vaatwerk, gewoonlijk van goud of zilver, waarin bij de eucharistie de wijn wordt geconsacreerd. De miskelk is, vooral samen met de hostie (het geconsacreerde brood), het symbool van het christelijk geloof. De miskelk, vaak met hostie, wordt vrijwel uitsluitend op priestergraven uitgebeeld.

Olielamp

Symbool van het eeuwige licht, verwijzend naar de eeuwigheid en de onsterfelijkheid. Het is het symbool van Christus, die het licht der wereld is (Johannes 8:12)

Olijftak

De olijfboom is symbool van gerechtigheid, vrede en vroomheid en Gods zorg voor Zijn kinderen.