Op de begraafplaats van ’s-Gravenzande liggen twee afgeperkte grafvakken waar op één ervan de tekst “Lebet weiter in Gott” opvalt. Dit grafvak is afgezet met een laag muurtje en op het hoofdeind een opstand met daarop de Duitse tekst. Ernaast ligt nog een grafvak, met alleen een lage rand en een opvallende marmeren stèle met daarop een treurende vrouw. Een informatiebord en de teksten op de stenen in de grafvakken maken snel duidelijk dat het hier gaat om een verschrikkelijke scheepsramp.

In de Eusebiuskerk vindt de voorlopig laatste verbouwing / restauratie plaats. De twee kelderruimtes onder de kooromgang worden met elkaar verbonden, aangepast en beter toegankelijk gemaakt voor het publiek. Hiervoor moest de grafzerkenvloer in de kooromgang gedeeltelijk verwijderd worden. Dit bood een goede gelegenheid voor extra onderzoek en een gemakkelijke toegang tot de kelderruimtes. Bij deze werkzaamheden stootten werklieden met hun machines (die in krappe ruimten moesten manoeuvreren) per ongeluk enkele stenen uit een keldermuur. Achter die muur opende zich nog een grafkelder...

Het echtpaar Schürer-Rinzema

overleden 1855 en 1888

Het kerkhof van de hervormde kerk te Surhuisterveen is rijkelijk voorzien van grafpoëzie. De stèles voor het echtpaar Schürer-Rinzema, tegen de muur van de kerk, zijn elk voorzien van een grafdicht, waaruit ons al veel van hun levensgeschiedenis duidelijk wordt. Wanneer Elizabeth Teunis Rinzema overlijdt op 15 maart 1855, is zij 60 jaar oud. Het echtpaar had acht kinderen, van wie er, getuige de tekst op haar stèle, vijf getrouwd waren.

Onder de rook van Leerdam ligt op de zuidelijke oever van de Linge de kleine middeleeuwse stad Asperen. Een eerste vermelding is al uit het jaar 893. De stad kwam in de dertiende of veertiende eeuw tot ontplooiing en diende van oudsher als steunpunt voor het gewest Holland tegenover de hertogen van Gelre. De eerste vermelding van een kerk is uit 1331.

De stad Leerdam ligt in een bocht van de rivier de Linge en wordt in 1143 voor het eerst vermeld als Ter Lede of Ter Leede. Het vormde een heerlijkheid van de Heren van der Lede en zou vanaf 1498 met het land van der Leede, de heerlijkheid Schoonrewoerd en het Overeind van de heerlijkheid Spijk samen het graafschap Leerdam vormen. Het gebied was eigendom van de heren Van Egmond en na het huwelijk van Anna van Egmond met Willem van Oranje in 1551 zouden de Oranjes tot 1795 als graaf van Leerdam functioneren, daarna werd het een eretitel. Het graafschap maakte formeel geen deel uit van de Republiek die in 1588 was ontstaan, wat betekende dat het eigen wetten hanteerde en regeringsvoorschriften dienden persoonlijk te worden goedgekeurd door de graaf. Om die reden was Leerdam, net als het nabijgelegen IJsselstein, Vianen en Buren, een vrijplaats voor vluchtelingen en criminelen. Onder hen ook een aantal Joden die elders schulden hadden.