Je zou denken dat, op een werkplek als die van mij, in de loop der jaren de persoonlijke voorkeur voor een favoriete boom of monument wel eens wisselt. Op de 33 hectare die de Amsterdamse begraafplaats De Nieuwe Ooster groot is heb ik immers keuze genoeg in verscheidenheid aan moois. Het gehele gedenkpark heeft een rijksmonumentale status, inclusief de 125 jaar oude gebouwen bij de hoofdingang. De enorme diversiteit aan bomen en struiken op onze begraafplaats, dat als Arboretum nationale bekendheid heeft, maakt dat een wandeling tijdens de lunchpauze het gevoel geeft dat je op excursie bent. Al wandelend kan je ook nog eens genieten van meer dan 500 sfeermonumenten en 17 van rijkswege beschermde grafmonumenten.

Het dorpje Ellecom is al behoorlijk oud. De huidige kerk, gewijd aan Sint Nicolaas, ligt hoog boven de IJssel en dateert uit de twaalfde eeuw. Getuigenissen van veel oudere begravingen zijn er ook in de omgeving. Zo werden er ten noorden van Ellecom bij recente opgravingen zo’n vijftig crematiegraven gevonden uit het midden van de ijzertijd. Bij de veel later gebouwde kerk moet ook al vroeg begraven zijn. Het oudste spoor daarvan is een grafkruis van basalt uit 1575.

De gemeentelijke begraafplaats Eiteren in IJsselstein is een typische stadsbegraafplaats die zijn oorsprong vindt in de politieke ontwikkelingen van de eerste decennia van de negentiende eeuw. De begraafplaats heeft zich daarna ontwikkeld met een geheel eigen identiteit. Sinds 1829 zijn hier duizenden mensen begraven op een kleine oppervlakte.

Tegenover bijna 400 katholieke begraafplaatsen telt Noord-Brabant nog geen 100 protestantse begraafplaatsen. Van die laatste ontstond een deel in de negentiende eeuw, toen de verzuiling in de Nederlandse samenleving zich verder aftekende. Waar protestanten en katholieken lang naast elkaar waren begraven, ontstonden nu aparte begraafplaatsen. Zo ook in Bergeijk.

(* Den Haag, 1900- † Geldrop, 1985)

Op 8 september 1900 zag Evert Louis Smelik het levenslicht in Den Haag als zoon van Jacob Smelik en Elisabeth Alberta van Ruijsenberg. Vader Jacob Smelik was als onderwijzer verbonden aan een school voor christelijk onderwijs. Het gezin was te typeren als vroom maar niet streng godsdienstig. Zijn vader, die jong stierf, was muzikaal begaafd. De liefde voor muziek heeft Smelik van hem geërfd en zou in zijn verdere leven een grote rol blijven spelen.

In 1833 liet de rijke Utrechtse lakenhandelaar Hendrik Ravee zich begraven op de voormalige voorburcht van kasteel Schonauwen, tegenwoordig gelegen midden in een woonwijk van Houten. Die keuze is waarschijnlijk een direct gevolg van het feit dat het vanaf 1 januari 1829 niet meer was toegestaan in kerken te begraven en met name rijke landeigenaren kozen voor een laatste rustplaats op eigen grond.