* Amsterdam, 20 december 1851 – † Amsterdam 23 december 1918

Een van de fraaiste grafmonumenten in Nederland is zonder meer dat voor Thérèse van Duyl-Schwartze op De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Het monument roept bij menig beschouwer gevoelens van verwondering op over de schoonheid ervan en dat is waarschijnlijk precies wat de maakster erin heeft willen leggen. Die maakster was de zus van Thérèse, Georgine Schwartze. Thérèse was zelf een nationaal bekend portrettiste die grote faam genoot in haar tijd.

De vraag wat voor mij de meest bijzondere funeraire plek is, vind ik lastig te beantwoorden. Er zijn zo veel dodenakkers die het bezoeken meer dan waard zijn. Voor mij begon de interesse in begraafplaatsen toen ik startte met een andere hobby, namelijk genealogisch onderzoek naar mijn familie. Voor genealogen of stamboomonderzoekers zijn grafstenen een belangrijke bron van informatie. Dat oude begraafplaatsen en kerkhoven het stenen archief van de samenleving in een dorp of stad vormen, is voor mij van jongs af aan een feit geweest.

De langste weg door het dorp Dieren is de Harderwijkerweg. Het is tevens een druk begane weg met aan beide zijden woonwijken. Dagelijks passeren veel auto’s en fietsers op hun route een lange beukenhaag. Achter deze haag ligt het terrein van de eerste algemene begraafplaats van de gemeente Rheden, een rijksmonument, uit het jaar 1842.

* Werkendam, 2 december 1880 – † Gorinchem, 14 mei 1940

De naam Mussert is onlosmakelijk verbonden met de Tweede Wereldoorlog en de daaraan voorafgaande jaren. Maar dan komt vaak eerst de naam Anton in gedachten, de oprichter van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB), en niet die van zijn oudere broer Jo. Die speelde in de Tweede Wereldoorlog een betrekkelijk korte, maar heftige rol. Hij werd namelijk op 14 mei 1940 gearresteerd vanwege hoogverraad. Bij zijn arrestatie vond hij de dood.

Het dorpje Ellecom is al behoorlijk oud. De huidige kerk, gewijd aan Sint Nicolaas, ligt hoog boven de IJssel en dateert uit de twaalfde eeuw. Getuigenissen van veel oudere begravingen zijn er ook in de omgeving. Zo werden er ten noorden van Ellecom bij recente opgravingen zo’n vijftig crematiegraven gevonden uit het midden van de ijzertijd. Bij de veel later gebouwde kerk moet ook al vroeg begraven zijn. Het oudste spoor daarvan is een grafkruis van basalt uit 1575.

De gemeentelijke begraafplaats Eiteren in IJsselstein is een typische stadsbegraafplaats die zijn oorsprong vindt in de politieke ontwikkelingen van de eerste decennia van de negentiende eeuw. De begraafplaats heeft zich daarna ontwikkeld met een geheel eigen identiteit. Sinds 1829 zijn hier duizenden mensen begraven op een kleine oppervlakte.