Na de Reformatie restte de katholieken in Den Haag alleen nog een graf in een door protestanten gedomineerde kerk of begraafplaats. Deze ontwijdde omgeving deed de katholieke tradities geen goed en vele katholieken zochten daartoe een uitweg. In eerste instantie bood het kerkhof bij de kapel van Eik en Duinen een oplossing, maar die was voor de gegoede burgerij. Arme katholieken vonden vanaf 1715 veelal een laatste rustplaats op het Noorderkerkhof. Vanaf 1830 kon de katholieke gemeenschap in Den Haag eindelijk weer beschikken over een eigen begraafplaats.

‘De berg’ vervult een belangrijke plaats in mijn leven. Ik kom er al van jongs af aan. En ik wil er ook naar terug, als het zover is. Vier generaties Heemels gingen mij voor. Voor iemand die wel iets heeft met tradities is begraven worden op ‘de berg’ geen willekeurige keuze. Het is een kwestie van gevoel.

In de gemeente Nijmegen bevinden zich 22 begraafplaatsen, waarvan vier gemeentelijk. De begraafplaatsen weerspiegelen het funeraire landschap van Nederland in de afgelopen twee eeuwen. Er zijn begraafplaatsen met een hervormde signatuur, een grote oorlogsbegraafplaats (Jonkerbos) en ook een grote joodse begraafplaats. Er is zelfs een gemeentelijke begraafplaats die steeds meer een islamitische signatuur krijgt. Maar wat het meest zichtbaar is in Nijmegen zijn de begraafplaatsen met een katholieke signatuur. Vijf begraafplaatsen behoren tot een klooster, maar er werden ook begraafplaatsen aangelegd door de verschillende Nijmeegse parochies. Eén katholieke begraafplaats valt echter het meest op en dat is de begraafplaats aan de Daalseweg.

Aan de oude gemeentelijke begraafplaats van Rockanje is in de loop der tijd een naam gegeven zoals die in Nederland niet vaak voorkomt: Maria Rust. De begraafplaats heeft die naam niet altijd gehad, want bij de aanleg was het gewoon een algemene begraafplaats, zoals er in die tijd talloze werden aangelegd. De huidige naam heeft wel een interessante ontstaansgeschiedenis.

Niet ver van de verkeersdrukte van de Van Brienenoordbrug is de Joodse begraafplaats aan het Toepad in de Rotterdamse wijk Kralingen een oase van rust. Aan twee kanten ingeklemd tussen volkstuintjes en zelf rijkelijk begroeid met dennenbomen, berken en kastanjes verlaat je hier de chaotische stedelijke omgeving. Je stapt in de rijke en verdrietige geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Rotterdam. Verweerde grafmonumenten van honderd jaar en ouder vertellen over de opkomst en voorspoed van de Joden in de stad. Op grafstenen weergegeven plaatsnamen, zoals Auschwitz en Sobibor, confronteren de bezoeker met de bijna-vernietiging van de Joden in de stad. De ruim twee voetbalvelden grote begraafplaats is niet druk bezocht en het merendeel van de graven ligt er vergeten bij. Voor de geïnteresseerde in funerair erfgoed en de Holocaust is er echter ontzettend veel om bij stil te staan.

Bij het grafmonument van Lucas Kruidhof (1856-1913)

Stil wilde hij trek-
ken in pelgrims
gewaad. Tot God
hem riep in Zijn
hemelschen staat;
Hier heeft hij ge=
dragen gewillig
zijn kruis, Maar
daar is zijn wo=
ning, hij had heim=
wee naar huis.
Boven in Sion
eindigt de smart.
Ja, naar dat Sion
smachtte zijn hart.