Skip to main content

Haerst - Het graf van de 'negerslaaf'

27 oktober 2001

In het bos van Huize Arnichem, vlak bij Zwolle, ligt een graf met twee staande stenen verscholen. Op de voorste steen staat Arabisch schrift, de achterste steen heeft een Latijns opschrift. Er staat: 'LEPEJOU CUI ET NOMEN APOLLONATUS IN INSULA CELEBES OBIIT 23 JULY 1828' oftewel "Lepejou, die ook Apolloon wordt genoemd, is geboren op het eiland Celebes en is gestorven op 23 juli 1828".

Overzicht van de omgeving waarin het graf ligt.Overzicht van de omgeving waarin het graf ligt.De aanwezigheid van de Arabische tekst lijkt er op te wijzen dat het om een islamitisch graf gaat. Dat zou heel goed kunnen, want het eiland Celebes in Indonesië is voor het grootste deel islamitisch. Het graf zou daarmee het oudste, nog bestaande moslimgraf zijn in Nederland.

Detail van het grafmonument met de naam van LepejouDetail van het grafmonument met de naam van Lepejou

Lepejou zou een zoon zijn van August en Jeanette, negerslaven in de toenmalige Nederlandse kolonie Demerary in het huidige Guyana in Zuid-Amerika. De overlijdensakte noemt echter Boegis als geboorteplaats van Lepejou. Als hij dus op Celebes geboren is, zouden zijn ouders, of in ieder geval zijn moeder, als slaaf naar het toenmalige Nederlands-Indië zijn gebracht. Dit lijkt niet heel waarschijnlijk. In Nederlands-Indië zou de jonge Lepejou volgens de overlevering Mr. Joan Hendrik Tobias hebben gered tijdens een oorlog. Als dank nam Tobias de jongen als dienaar mee naar Nederland, waar hij zich na zijn pensioen zich vestigde op Huize Arnichem.

De Arabische tekst op één van de grafstenen maakt ook een andere interpretatie mogelijk van de relatie tussen de jonge bediende en de gepensioneerde Tobias: "De heer heeft zijn trouwste dienstknecht dit graf gewijd, omdat hij hem dankbaar is en altijd aan hem denkt". De naam Apolloon of Apollo, die Tobias zijn jonge dienaar zou hebben gegeven, is een verwijzing naar de oude Grieken die deze interpretatie zou kunnen ondersteunen.

Detail met de Arabische tekstDetail met de Arabische tekst

Volgens zijn overlijdensakte is Lepejou slechts 'circa 23 jaar oud' geworden. Helaas is het graf in juli 1979 door vandalen geschonden. De stenen raakten zwaar beschadigd en mogelijk verdween zelfs de schedel van Lepejou uit het graf. Ook is niet duidelijk of de jongen er nog wel ligt begraven.

In Haerst en omgeving is Lepejou nog op een andere manier in herinnering gebleven. Als het onweert spreken oude Haerstenaren nog dat 'Apoloon met de voet gaat rond', waarmee verwezen wordt naar een vermeend gebrek aan zijn been.  

 

Literatuur

  • 'Graf van de Negerslaaf' in: Langs dodenakkers in het Overijssels Vechtdal (z.j.)
  • G. Van Dijk, ‘Zwolle wil graf niet onderhouden’ in: Reformatisch Dagblad 16 augustus 1993
  • Cultuurhistorische Atlas van de Vecht (2011) 

Bron

 

 

 

Aangepast: 25 februari 2024

Nieuw op de website


Pieneman, Jan Willem

29 september 2024
~Kunst & Cultuur

Als bloemen bij het graf - Garsthuizen

15 september 2024
~Als bloemen bij het graf