Met 386 begraafplaatsen staat de provincie Groningen in de middenmoot. Qua aantal begraafplaatsen is de provincie vergelijkbaar met Noord-Holland, terwijl het aantal inwoners in Groningen maar een vijfde bedraagt van dat in Noord-Holland. Per inwoner heeft Groningen dan ook na Friesland de meeste begraafplaatsen.
Van de 386 begraafplaatsen is iets meer dan 35% (136) in handen van een gemeente. Dit percentage ligt ongeveer gelijk met het landelijk gemiddelde dat op 33% ligt. Bijna de helft van alle begraafplaatsen in Groningen is echter van PKN- of hervormde signatuur (188). Zoals te verwachten is het percentage katholieke begraafplaatsen in Groningen laag, namelijk iets minder dan 4%. Zelfs het aantal particuliere begraafplaatsen is hoger.
De verdeling naar aard/gezindte kan als volgt worden weergegeven:
Begraafplaatsen naar gezindte, Groningen 2021
Wat het aantal joodse begraafplaatsen betreft staat Groningen op de vierde plaats, met in totaal 23 joodse begraafplaatsen. De meeste joodse begraafplaatsen dateren uit de negentiende eeuw. Op joodse begraafplaatsen nabij de grens vinden we ook opvallend veel grafmonumenten van Duitse families.
Kijken we naar het aantal begraafplaatsen dat in Groningen nog te vinden is bij of rond een kerk, dan is dat met een aantal van 164 ruim 42% van het totaal. Van dat aantal liggen er nog 119 daadwerkelijk rond een kerk. De overige liggen achter of naast een kerk. Zowel het percentage kerkhoven als het percentage dat nog daadwerkelijk rond een kerk te vinden is, ligt hoger dan het landelijke gemiddelde.
Onder de in totaal 17 particuliere begraafplaatsen in Groningen bevinden zich zo'n tien begraafplaatsen die nog in handen zijn van een boerenfamilie, vaak herenboeren. Zij woonden soms zo ver van een kerk dat een eigen begraafplaats handiger en praktischer was. Ook grote landeigenaren lieten privé-begraafplaatsen aanleggen, zoals de familie Uniken bij Stadskanaal. In Groningen is tot op heden 1 natuurbegraafplaats aangelegd. Ongetwijfeld maken veel inwoners van Groningen gebruik van de natuurbegraafplaatsen in Drenthe.
Van 7 begraafplaatsen is bekend dat ze in zoverre geruimd zijn dat er geen grafmonumenten meer aanwezig zijn, maar de grondvorm nog wel te herkennen is. Ongetwijfeld zullen dat er nog meer zijn, vooral bij oude kerken. Opvallend zijn de 2 joodse begraafplaatsen in deze categorie. Van alle begraafplaatsen zijn er minstens 122 gesloten, ofwel bijna 31% van het totaal. In Groningen wordt uiteindelijk nog op 264 begraafplaatsen daadwerkelijk begraven. Van 13 begraafplaatsen is vastgesteld dat ze geheel verdwenen zijn. Deze worden dan ook niet meer meegeteld in de aantallen. Onder de verdwenen begraafplaatsen bevinden zich ook weer 2 joodse begraafplaatsen.
In Groningen bevinden zich nu 4 crematoria en voor een 5de crematorium is een vergunning afgegeven. Het crematorium in Groningen is een van de oudste van ons land en inmiddels aangewezen als rijksmonument.
Wat begraafplaatsen betreft zijn er in Groningen 51 begraafplaatsen of onderdelen op die begraafplaatsen van rijkswege beschermd. Van 9 begraafplaatsen is bekend dat die van gemeentewege zijn beschermd. Ten opzichte van het landelijke gemiddelde is dit laag.
Door gemeentelijke fusies is het aantal begraafplaatsen per gemeente de laatste jaren sterk veranderd. De in 2019 ontstane gemeente Het Hogeland telt met 101 de meeste begraafplaatsen in Groningen. Goede 2de is Eemsdelta (ontstaan in 2021) met 74 begraafplaatsen. De gemeente Westerkwariter (ontstaan in 2019) staat op de 3de plaats met 59 begraafplaatsen. Kijkend naar alle Nederlandse gemeenten dan staan deze gemeente op plaats 2 tot en met 4. Alleen de Friese gemeente Súdwest-Fryslân kent meer begraafplaatsen. De gemeente Groningen valt met 37 begraafplaatsen net buiten de top 10. Overigens kent de provincie Groningen na diverse fusies nu nog 10 gemeenten.
Kijken we naar het oppervlakte dat de begraafplaatsen in Groningen beslaan dan is dat goed voor 7,5% van het totale oppervlak aan begraafplaatsen in Nederland. In totaal gaat het in Groningen om 311 hectare. De begraafplaats die het meest aan dit getal bijdraagt is de gemeentelijke begraafplaats Selwerderhof in Groningen met ruim 26 hectare. Gemiddeld is er in de provincie 5,3 m2 per inwoner beschikbaar, ruim boven het Nederlandse gemiddelde van 2,4 m2.
* Bij het overnemen van gegevens s.v.p. vermelden: Dodenakkers.nl - Kenniscentrum Funerair Erfgoed
