Met 463 begraafplaatsen bezet de provincie Limburg de vierde plaats op de lijst met meeste begraafplaatsen per provincie. Voorheen stond Limburg op de vijfde plaats, maar met enkele nieuwe natuurbegraafplaatsen en het feit dat de provincie Zuid-Holland nu minder begraafplaatsen telt (door een provinciale herindeling), stijgt Limburg een plaatsje. Limburg is de provincie met de meeste begraafplaatsen per vierkante kilometer. Op elke vijf vierkante kilometer is wel ergens een begraafplaats te vinden. Dat heeft onder meer te maken met het feit dat Limburg naar verhouding een geringe hoeveelheid wateroppervlak heeft.

Van alle begraafplaatsen is iets meer dan 18% (84 in totaal) in handen van een gemeente. Dit percentage is fors lager dan het landelijk gemiddelde dat op 33% ligt. Limburg laat alleen de provincie Noord-Brabant voorgaan als het gaat om het laagste aantal van alle provincies. Het grootste aandeel van de begraafplaatsen in Limburg kent een katholieke parochie als eigenaar. Dat aantal bedraagt 65% (301). De overige 17% van de begraafplaatsen in Limburg is een verzameling van uiteenlopende aard. Joodse begraafplaatsen vormden daarbinnen voorheen de grootste groep, maar inmiddels zijn er evenveel particuliere begraafplaatsen in Limburg. Beide tellen 3,9% van het totaal. Daarnaast zijn er nog 15 hervormde begraafplaatsen (3,2%) en een aantal oorlogsbegraafplaatsen (1,9%). Daarmee wijkt Limburg af van het gemiddelde beeld dat we kennen van de meeste provincies. De verdeling naar aard/gezindte kan als volgt worden weergegeven:

Begraafplaatsen naar gezindte, Limburg 2021

Wat het aantal joodse begraafplaatsen betreft staat Limburg op de achtste plaats met een aantal van 18. De oudste joodse begraafplaats dateert van 1700 en dat is die van Grevenbicht. Net als in andere provincies dateren de meeste joodse begraafplaatsen (9) uit de negentiende eeuw. Over het algemeen gaat het allemaal om kleine begraafplaatsen, meestal enkele honderden vierkante meters. De grootste joodse begraafplaats in Limburg is die van Maastricht, gelegen op de begraafplaats aan de Tongerseweg. Er waren voorheen meer joodse begraafplaatsen in Limburg maar die op Fort Sanderbout in Sittard is grotendeels geruimd en een vijftal is verdwenen, overbouwd of opgeruimd.

In Limburg zijn 171 begraafplaatsen bij een kerk te vinden, bijna 37% van het totaal. Dat percentage is vergelijkbaar met het aantal kerkhoven in Noord-Brabant. Van de 171 kerkhoven liggen er 58 daadwerkelijk rond een kerk. Veel kerkhoven in dorpen langs de Maas zijn aangepast nadat kerk en kerkhof in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd waren geraakt door gevechten. Voordien lagen meer kerkhoven rondom kerken.

Limburg kent 15 hervormde begraafplaatsen, alle relatief klein. Zo meet het protestants kerkhof in Houthem slechts 58 m2. Het aantal particuliere begraafplaatsen is groeiende, met name in de laatste jaren met natuurbegraafplaatsen. Waren het voorheen vooral particuliere families die eigen grafkelders en mausolea lieten aanleggen, nu zijn het vooral tientallen hectare grote begraafplaatsen in de natuur.

Van de 463 begraafplaatsen zijn er 18 in zoverre geruimd dat er geen grafmonumenten meer te vinden zijn. Daarnaast worden op minstens 92 begraafplaatsen geen nieuwe graven meer uitgegeven omdat ze gesloten zijn. Daarmee zijn er in Limburg daadwerkelijk 353 begraafplaatsen in gebruik, ofwel 76%. Er zijn daarnaast ook gegevens vastgelegd van 32 verdwenen begraafplaatsen, waaronder een tiental kloosterbegraafplaatsen.

In Limburg zijn 59 begraafplaatsen of onderdelen daarvan van rijkswege beschermd. Van 21 begraafplaatsen is bekend dat ze zijn aangewezen als gemeentelijk monument. In Limburg ligt een aantal van de oudste gemeentelijke begraafplaatsen. Die van Roermond en Maastricht zijn mede om die reden van rijkswege beschermd.

De gemeente met de meeste begraafplaatsen in Limburg is Sittard-Geleen. Deze gemeente telt 30 begraafplaatsen. Met 28 begraafplaatsen staan gemeente Leudal en Eijsden-Margraten op een gedeelde tweede plaats. De gemeente Venlo kent 26 begraafplaatsen. Enkele gemeenten kennen slechts vier begraafplaatsen en er zijn veel gemeenten die maar één gemeentelijke begraafplaats kennen. Kijkend naar de top drie dan zien we dat de aantallen vooral voortgekomen zijn uit gemeentelijke samenvoegingen.

Wat het oppervlak aan begraafplaatsen betreft komt Limburg op de vijfde plaats met 8,8% van het totale oppervlak aan begraafplaatsen in Nederland. Het gaat in totaal om ruim 355 hectare, waarbij de grootste begraafplaats bijna 40 hectare beslaat, namelijk natuurbegraafplaats Landgoed Mookerheide. Voorheen behoorden de American Military Cemetery in Margraten en de Duitse Oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn altijd tot de grootste begraafplaatsen in de provincie. Gemiddeld is er in de provincie 3,2 m2 per inwoner aan grafruimte beschikbaar. Dat is boven het gemiddelde van 2,3 m2.

* Bij het overnemen van gegevens s.v.p. vermelden: Dodenakkers.nl - Kenniscentrum Funerair Erfgoed