Tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen door de strijd aan beide zijden militaire slachtoffers. Waar er in vrijwel elke gemeente geallieerde graven zijn die ons aan onze bevrijders herinneren, zijn de Duitse graven, die er ook zijn geweest, uit beeld – en daarmee uit onze herinnering – verdwenen. Maar dat betekent niet dat ze er niet zijn. Aan de hand van het voorbeeld van vier Duitse onderofficieren die in Den Haag omkwamen bij het bombardement op Kleykamp in 1944, wordt duidelijk wat er is gebeurd in de jaren na de oorlog, toen de herinnering aan de bezetting zo ver mogelijk werd weggestopt – inclusief de graven.
Grafstenen vertellen verhalen. Soms zijn het alleen een naam en datum die vragen oproepen. Een andere keer is het de gebruikte symboliek of een tekstuele verwijzing. Zoals het geval is bij het grafmonument voor Nico Blaauboer, op 21-jarige leeftijd overleden op 22 april 1940. Nico Blaauboer ligt begraven op de gemeentelijke begraafplaats van Schagen. Wat is het verhaal achter zijn voortijdige dood?
Verscholen tussen de bomen en struiken op de Dokkumer gemeentelijke begraafplaats Damwâldsterreedsje ligt het eenvoudige, maar toch statige graf van Frans Bosmans, een Belgische soldaat die in januari 1919 overleed aan de Spaanse griep. Bosmans is één van de honderden Belgische soldaten die gedurende of kort na de Eerste Wereldoorlog in Nederland een laatste rustplaats vond.
Het is 7 maart 1940 en in Europa is het oorlog. Nederland, ingeklemd tussen de grootmachten Engeland en Duitsland die op dat moment al met elkaar in oorlog zijn, blijft vooralsnog afzijdig. Een half jaar daarvoor was Duitsland op 1 september 1939 in het oosten zijn buurland Polen binnengevallen. Twee dagen later verklaarden Frankrijk en Engeland de oorlog aan Duitsland. Vanwege de oorlogsdreiging was Nederland op dat moment al begonnen met het mobiliseren van zijn troepen, maar het hoopte net als tijdens de oorlog van 1914-1918 buiten schot te blijven.