Skip to main content

Uil

Glossaries

Term Definition
Uil

UilDe uil is in veel culturen over de hele wereld een mythologische vogel. Als nachtdier beschouwden de Kelten en Germanen als een vogel met bijzondere vaardigheden, bij de Germanen was de oehoe zelfs een grafgave. In het Oude Egypte stond een uilenhiëroglyfe voor de dood en bij de Oude Grieken en Romeinen was de oehoe een vogel van de onderwereld. De steenuil wordt vereenzelvigd met Pallas Athena, de Griekse godin van de wijsheid. 

In het Oude Testament beschouwde men uilen als onreine dieren. Voor christenen stond de uil symbool voor het idee dat de Joden niet Christus verkozen als Licht der Wereld, maar leefden in de duisternis. Ook in Midden-Amerikaanse en Afrikaanse culturen wordt de uil vaak geassocieerd met de dood, bijvoorbeeld als bewaker van het 'duistere huis van de aarde'.

Als nachtdier is het niet vreemd dat de uil het symbool werd van de duisternis. In de zestiende eeuw werkte de doordringende schreeuw van een uil een associatie met de duivel in de hand. En volgens bijgeloof volgde er spoedig een dode wanneer een uil kraste in de nacht. Vanaf het einde van de vijftiende eeuw stond de uil in de westerse kunst voor wijsheid, een verwijzing naar de klassieke Griekse beschaving. Maar de uil bleef ook de nacht verbeelden. De uil verscheen als symbool van de dood op nachtelijke taferelen en memento-mori-voorstellingen.

Soms ziet men op grafmonumenten een uil in combinatie met boeken, een duidelijke verwijzing naar de wijsheid. Echter doorgaans kan het gebruik van de uil vooral gezien worden als een symbool van de gelouterde ziel, het wezen dat kan zien in de duisternis.