Symboliek

Een Vanitassymbool (het Latijnse 'Vanitas' staat voor 'ijdelheid'). De schedel met de gekruiste beenderen verwijst naar de kortstondigheid van het leven en de betrekkelijkheid van alle aardse bezit.

Symbool van vruchtbaarheid, liefde, huwelijk en leven. De christelijke symboliek beschouwt de schelp als beeld van het graf, dat de mens na de dood omsluit, voor hij mag opstaan. De voorstelling van de bevruchting van de als tweeslachtig beschouwde schelpdieren door de dauw uit de hemel, maakt de schelp ook tot Mariasymbool.

De sjofar of ramshoorn waarop wordt geblazen tijdens Rosj Hasjana (Nieuwjaar) en op Jom Kipoer (Grote Verzoendag).

De personificatie van de dood, dikwijls met de zeis en een zandloper.

Symbool van het kwaad en een bijbels synoniem van Satan, 'de oude slang'.

Verwijzing naar Christus, naar nieuw leven en naar de hemel. Tevens kan een vijfpuntige ster de vijf wonden van Christus voorstellen. 

Is één van de vier 'apocalyptische dieren' en symbool van de evangelist Lucas.

In de religieuze kunst een ring van licht om het hoofd van goddelijke of als heilig beschouwde personen. De nimbus kan verschillende vormen aannemen.

Net als de laurier en de klimop blijft de taxus altijd groen en is symbool van de onvergankelijkheid, rouw en dood.

Het zegel van de oorspronkelijke Theosophical Society is een variant op het persoonlijke zegel van de Russische occultiste en esoterica Helena Blavatsky (1831-1891) en is opgebouwd uit verschillende symbolen die al eeuwen in gebruik zijn. Voor de theosofische beweging maken ze ‘deel uit van de universele mysterietaal die heilige waarheden van de natuur zonder woorden aan de geest kan overbrengen’. Het zegel bestaat in theosofische zin uit: de Slang met haar staart in de bek, de Swastika, de Vervlochten Driehoeken en het Geluste Kruis, Ankh of Tau.

Volgens de theosofische leer vertegenwoordigt de cirkelvormige slang de volmaking en het herstel van de universele harmonie, maar ook het grenzeloze waaruit alle manifestatie voortkomt en waarin alles weer terugkeert. In de funeraire symboliek kennen we de staartbijtende slang als ouroboros. De slang is binnen de christelijke beeldtaal alpha en omega ofwel het begin en het einde. De symboliek wijst op het feit dat alles besloten is binnen de macht van God en op de oneindigheid. De ouroboros is echter ouder dan het christendom en is als symbool al terug te vinden bij de oude Egyptenaren en Grieken.

Symbool van de rouw van de nabestaanden. Meestal betreft het een treurende vrouw. Vaak levensgroot afgebeeld, treurend over een grafsteen geleund. Vergelijk pleurants, die voorkomen op praalgraven in kerken.

Symbool van rouw en verdriet. De hangende takken symboliseren de tranenstroom die in de aarde verdwijnt. Voor de Germanen was de wilg het symbool van de dood.

De uil is in veel culturen over de hele wereld een mythologische vogel. Als nachtdier beschouwden de Kelten en Germanen als een vogel met bijzondere vaardigheden, bij de Germanen was de oehoe zelfs een grafgave. In het Oude Egypte stond een uilenhiëroglyfe voor de dood en bij de Oude Grieken en Romeinen was de oehoe een vogel van de onderwereld. De steenuil wordt vereenzelvigd met Pallas Athena, de Griekse godin van de wijsheid. 

In het Oude Testament beschouwde men uilen als onreine dieren. Voor christenen stond de uil symbool voor het idee dat de Joden niet Christus verkozen als Licht der Wereld, maar leefden in de duisternis. Ook in Midden-Amerikaanse en Afrikaanse culturen wordt de uil vaak geassocieerd met de dood, bijvoorbeeld als bewaker van het 'duistere huis van de aarde'.

Het woord urn komt van het Latijnse ‘urna’, dat afgeleid is van het werkwoord ‘urere’, dat verbranden betekent. Een urn is feitelijk een vaas of beker waarin crematieresten worden opgeslagen.

Het vierkant, de vierhoek en de kubus representeren de aarde en het aardse bestaan. Dit in tegenstelling tot de driehoek, dat het hemelse voorstelt. Het getal vier staat in verband met het universum dat zich uitstrekt in de vier hemelrichtingen. Vier is het getal van de geschapen wereld van de vier elementen, maar ook van de vier jaargetijden en de vier levenstijdperken. In Openbaringen (21:16) meet het nieuwe Jeruzalem even lang als breed als hoog.

Sommige monumenten hebben een kubus of vierkant (ruit) gedraaid met de hoeken wijzend naar boven en beneden. Dit illustreert het aardse bestaan en de richtingen van de aarde en de hemel.